اگه پست‌های قبلی من رو خونده باشی الان دیگه می‌دونی که فدیورس چیه، ماستودون چی می‌گه و بلواسکای چه شرایطی داره. حالا که همه این‌ها رو می‌دونی، بد نیست بریم سراغ یکی دیگه از رقبای اکس یا همون توییتر که خیلی‌ها خیال می‌کنن می‌تونه جایگزین مناسبی برای اکس باشه. منظورم تردزه.
وقتی که ایلان ماسک توییتر رو خرید و تبدیلش کرد به اکس، مارک زاکربرگ دید الان فرصت خیلی خوبیه که یه چیزی شبیه به توییتر درست کنه که یوزرهای توییتر رو بکشونه توی اکوسیستم متا. واسه همین دست به کار شد و یه پلتفرم اجتماعی درست کرد و اسمش رو هم گذاشت تردز.
حالا تردز چه خصوصیاتی داره؟
تردز در واقع تلاش مارک زاکربرگ برای ساختن یه پلتفرم شبیه به توییتره. با این حال تردز از خیلی جهات با توییتر فرق داره. پست‌ها مثل توییتر محدودیت کاراکتری دارن (۵۰۰ کاراکتر) و توش می‌شه هم متن آپلود کرد، هم عکس و هم ویدیو. اما از اونجا که تیم سازنده تردز همون تیمی هستن که دارن اینستاگرام رو می‌چرخونن، پس تردز هم از خیلی جهات بیشتر شبیه اینستاگرام هست تا توییتر.
بزرگ‌ترین شباهت تردز به اینستاگرام اینه که تردز دقیقا از همون گراف اجتماعی اینستاگرام استفاده می‌کنه. اگر اکانت اینستاگرام داشته باشی به راحتی می‌تونی صاحب یه اکانت توی تردز بشی و با یه کلیک خیلی راحت می‌تونی همه اونایی که توی اینستاگرام فالو می‌کنی رو توی تردز هم فالو کنی.
الگوریتم فید تردز هم به شدت شبیه الگوریم اینستاگرام هست. فید اصلی تردز ترکیبی از محتوای اکانت‌هایی که فالو می‌کنی و همین‌طور محتوای ترند شده توسط سلبریتی‌ها و اکانت‌های معروف رو بهت نشون می‌ده.
این موضوع برای اونایی که از اینستاگرام و همین‌طور الگوریتمش متنفرن (مثل خود من) اصلا خبر خوبی نیست. گذشته از این‌ها، توییتر یه پلتفرم واحد متمرکز و کاملا مستقله. اما تردز یه پلتفرم کاملا متکی به اینستاگرامه. یه جورایی می‌شه گفت تردز، نسخه متن‌محورتر اینستاگرامه. همین اتکای بیش از اندازه تردز به اینستاگرام برای یوزرهای توییتر که می‌خوان اکس رو ترک کنن و به یه پلتفرم جدید نقل مکان کنن اصلا جذاب به نظر نمی‌رسه.
تردز هم جزو فدیورسه؟
هم آره هم نه. تردز یه پلتفرم اجتماعی تحت تملک شرکت متائه. همه می‌دونیم که پلتفرم متا همیشه دوست داره مالک اطلاعات و داده‌های کاربران پلتفرم‌های خودش باشه تا هر طوری که دلش می‌خواد ازشون استفاده کنه و باهاشون درآمد به دست بیاره.
نوشتار مرتبط: فدیورس دقیقا چه کوفتیه؟
اما در عین حال متا گفته سعی داره با تردز از پروتکل ActivityPub حمایت بکنه. این معنیش این نیست که تردز کلا بر مبنای ActivityPub طراحی شده یا در آینده قراره کلا به این پروتکل کوچ بکنه. بلکه مفهومش اینه که به شکل محدودی از این پروتکل پشتیبانی می‌کنه تا کاربران تردز بتونن با کاربران ماستودون و بقیه پلتفرم‌های مبتنی بر ActivityPub ارتباط برقرار کنن و برعکس.
علت این‌که تردز به طور کامل به ActivityPub کوچ نمی‌کنه اینه که مارک زاکربرگ داره این وسط دو دوزه بازی می‌کنه. زاکربرگ هنوز مطمئن نیست که فدیورس بتونه موفق بشه، پس دوست داره اون حالت متمرکز تردز رو همچنان نگه داره. از طرف دیگه پیش خودش می‌گه ممکنه فدیورس واقعا موفق بشه، پس داره سعی می‌کنه یه جورایی نصفه نیمه از ActivityPub پشتیبانی بکنه.
حالا از اون طرف، خیلی از سرورهای ماستودون اعلام کردن که از حمایت تردز از ActivityPub اصلا خوششون نمیاد و از شیوه کار متا راضی نیستن. اون‌ها تهدید کردن که اگر تردز دست آخر به طور کامل به فدیورس بپیونده، قطعا سرورش رو بلاک می‌کنن تا یوزرهای سرورهای خودشون نتونن با کاربرهای متا ارتباط برقرار کنن.
چرا تردز ActivityPub رو برای پشتیبانی انتخاب کرد؟
خب مسلما دلیل اصلیش اینه که ActivityPub الان پروتکل اصلی فدیورس محسوب می‌شه و فعلا توی بورسه. اما اگه برات سوال شده که چرا تردز از AT Protocol حمایت نمی‌کنه باید بگم به این خاطر که ماهیت تردز با ساختار AT Protocol تناقض داره.
نوشتار مرتبط: ماستودون چیه و چطوری کار می‌کنه؟
ساختار AT Protocol به سرورها اجازه نمی‌ده که اطلاعات و هویت یوزرها رو توی خود سرور ذخیره کنن و کنترل بیشتری در اختیار خود کاربر قرار می‌ده. این دقیقا همون چیزیه که مارک زاکربرگ نمی‌خواد. زاکربرگ دوست داره یوزرها تحت کنترل خودش بمونن و ActivityPub خیلی راحت این اجازه رو بهش می‌ده.
پس کاربران بلواسکای و AT Protocol می‌تونه خیال‌شون راحت باشه که لازم نیست تردز رو توی فدیورس خودشون تحمل کنن. این البته معنیش این نیست که در آینده یوزرهای بلواسکای و تردز نمی‌تونن با هم ارتباط برقرار کنن. AT Protocol گفته در آینده به طور محدود از ActivityPub پشتیبانی می‌کنه، پس این خیلی دور از انتظار نیست که چند سال دیگه بتونیم از طریق بلواسکای با یوزرهای ماستودون و تردز ارتباط داشته باشیم، البته با این فرض که تا اون موقع ActivityPub سرپا باقی بمونه.
عاقبت تردز چی می‌شه؟
این رو حتی خود مارک زاکربرگ هم هنوز نمی‌دونه، چون هنوز به طور کامل تکلیفش با تردز معلوم نیست. هنوز مشخص نیست که تردز تا کی می‌خواد به اینستاگرام متکی بمونه، معلوم نیست بالاخره تردز از اینستاگرام جدا می‌شه یا نه، معلوم نیست که تردز تا چه حد قراره از ActivityPub پشتیبانی بکنه و خیلی چیزهای دیگه.
نوشتار مرتبط: بلواسکای چیه و چه فرقی با ماستودون داره؟
با این‌که الان تردز تعداد کاربران فعال خیلی زیادی داره و از این نظر اصلی‌ترین رقیب اکس به حساب میاد، ولی نمی‌شه این حقیقت رو نادیده گرفت که تردز بخش بیشتر کاربران خودش رو مدیون اینستاگرامه.
مارک زاکربرگ کلا بلد نیست یه پلتفرم اجتماعی رو خودش از صفر شروع کنه و به رشد برسونه. خود فیسبوک که یه کپی از مای اسپیس بود، اینستاگرام که قبلا وجود داشت و زاکربرگ فقط خریدش، واتس‌اپ رو هم که مثل اینستاگرام خرید، خیلی از فیچرهای کل پلتفرم‌هاش رو هم که از اسنپ‌چت (الان اسمش شده اسنپ) کپی کرده.
تردز هم همین وضعیت رو داره چون اکثر یوزرهاش از اینستاگرام به تردز پیوستن و دقیقا به همین خاطره که تردز هنوز به اینستاگرام متصله و هویت مستقل نداره.
از طرف دیگه همه می‌دونیم که متا چقدر به امنیت اطلاعات کاربرانش اهمیت می‌ده. زاکربرگ از هر فرصتی برای فروختن اطلاعات کاربران پلتفرم‌های خودش برای کسب درآمد سواستفاده می‌کنه. صحبت کردن از امنیت یوزر توی اکوسیستم متا مثل یه لطیفه می‌مونه.
علاوه بر این، متا گفته از سال ۲۰۲۵ قراره تبلیغات رو به تردز اضافه بکنه و ما همه می‌دونیم که متا چطوری از تبلیغات استفاده می‌کنه و این قطعا برای یوزرهای اکس که دنبال یه جایگزین واسه توییتر می‌گردن جالب نیست.
منم نمی‌دونم آخر و عاقبت تردز چی می‌شه، ولی بر اساس اون چیزی که تا این‌جا دیدم، زیاد نسبت بهش خوشبین نیستم. باید صبر کرد و دید.